“ROUTE 2025”: Ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών πρωτοπόρος στη βιωσιμότητα

 

Τον Δεκέμβριο του 2019, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών ξεκίνησε ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο και τολμηρό έργο με την ονομασία «ROUTE 2025», με σκοπό να πετύχει, έως το 2025 - πολύ πριν από τον κοινό στόχο του 2050 των ευρωπαϊκών αεροδρομίων αλλά και της αεροπορικής βιομηχανίας γενικότερα - μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, μέσω αυτοπαραγωγής, αποθήκευσης και ιδιοκατανάλωσης καθαρής και ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράγεται εντός του αεροδρομίου.   Έξι χρόνια μετά, η Εταιρεία Αεροδρομίου ολοκληρώνει, εντός του χρονικού στόχου της και με ιδιαίτερη υπερηφάνεια, τον «Οδικό Χάρτη» του «ROUTE 2025» και παραδίδει σε πλήρη λειτουργία τον δεύτερο - και μεγαλύτερο στην Ελλάδα -  φωτοβολταϊκό σταθμό αυτοπαραγωγής σε αεροδρόμιο, ισχύος 35,5 MWp, μαζί με μονάδα αποθήκευσης ενέργειας 82 MWh.  Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς των φωτοβολταϊκών σταθμών αυτοπαραγωγής του αεροδρομίου ανέρχεται πλέον σε 51,5 MWp (16MWP + 35,5MWp). Παράλληλα, η μονάδα αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες ωφέλιμης χωρητικότητας 82 MWh, αποτελεί βασικό στοιχείο της αρχιτεκτονικής του ενιαίου συστήματος, με έναν σαφή περιβαλλοντικό σκοπό - τη μεγιστοποίηση της δυνατότητας κατανάλωσης της παραγόμενης ενέργειας για τις ίδιες ανάγκες της εταιρείας, εξασφαλίζοντας βέλτιστη αυτονομία.   Το «ROUTE 2025» δεν είναι ένα μεμονωμένο έργο αλλά ένα πλέγμα αλληλοσυμπληρούμενων παρεμβάσεων που λειτουργούν ως ένα ενιαίο ενεργειακό οικοσύστημα, ένα από τα πιο ολοκληρωμένα μεταξύ ευρωπαϊκών αεροδρομίων. Το ύψος της επένδυσης ανήλθε σε 70 εκ. ευρώ, με σημαντικό μέρος των επενδύσεων να έχει υλοποιηθεί με τη δανειακή στήριξη του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.   Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα «ROUTE 2025» αφορά τις εκπομπές της Εταιρείας Αεροδρομίου που βρίσκονται υπό τον άμεσο έλεγχό της, δηλαδή :   –τις άμεσες εκπομπές (Scope 1) από την κατανάλωση καυσίμων από τον εταιρικό στόλο, λέβητες και άλλο εξοπλισμό –τις έμμεσες εκπομπές (Scope 2) που προκύπτουν από την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνεται από τα κτίρια και άλλες εγκαταστάσεις του ΔΑΑ   και έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να καλύπτει τις ανάγκες που θα προκύψουν βάσει του σχεδίου της μελλοντικής επέκτασης έως το 2046 (διάρκεια παραχώρησης), καθιστώντας τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών το μοναδικό αεροδρόμιο στην Ευρώπη, το οποίο, αποκλειστικά με καθαρή ενέργεια παραγόμενη εντός των εγκαταστάσεών του,  καλύπτει το 100% των αναγκών του. Παρά τη σημαντική αύξηση της επιβατικής κίνησης, ο ΔΑΑ έχει ήδη επιτύχει από το 2005 έως το 2024 μείωση του αποτυπώματός του σε ποσοστό περισσότερο από 55% συνολικά - από 67.001 CO2 σε 29.209 τόνους  CO2 - μέσω μιας σειράς παρεμβάσεων στις λειτουργίες και στις υποδομές του αεροδρομίου. Το αεροδρόμιο της Αθήνας είναι το μοναδικό αεροδρόμιο στην Ελλάδα με Ουδέτερο Ισοζύγιο Άνθρακα από το 2016 - με την πιστοποίηση του προγράμματος Airport Carbon Accreditation του Διεθνούς Συμβουλίου Αεροδρομίων της Ευρώπης (ACI-Europe).    Πλέον, ήδη από την πρώτη ημέρα του 2026, όλες οι ανάγκες της εταιρείας για ηλεκτροδότηση θα καλύπτονται μόνο από καθαρή, ανανεώσιμη, ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται στις εγκαταστάσεις του αεροδρομίου για ιδιοκατανάλωση. Κεντρικό χαρακτηριστικό του προγράμματος αποτελεί η επιλογή της πραγματικής απανθρακοποίησης, αλλά και της μέγιστης προσθετικότητας.   Στη βάση του ενιαίου ενεργειακού οικοσυστήματος του ΔΑΑ βρίσκονται:   -η παραγωγή καθαρής ενέργειας εντός του ακινήτου του αεροδρομίου -η αποθήκευσή της αποκλειστικά για ιδιοκατανάλωση -εξηλεκτρισμός στόλου: 19 λεωφορεία, 13 οχήματα Follow-Me, 29 vans -η ανάπτυξη ενός εκτεταμένου δικτύου φορτιστών για επιχειρησιακά και επιβατικά ηλεκτρικά οχήματα -αντλίες θερμότητας – κατάργηση φυσικού αερίου στα κτίρια του ΔΑΑ (σε φυσιολογικές κλιματολογικές χειμερινές συνθήκες) -σύστημα ψηφιακής διαχείρισης ενέργειας για την ενιαία παρακολούθηση, βελτιστοποίηση και εξισορρόπηση παραγωγής–αποθήκευσης–κατανάλωσης σε πραγματικό χρόνο.     Ετήσια παραγωγή 88.000 μεγαβατωρών – όσο περίπου η κατανάλωση 22.000 νοικοκυριών   Μέχρι τη λήξη της παραχώρησης (2046), από τη λειτουργία του συνόλου των Φ/Β σταθμών, αποτρέπεται η έκλυση CO2 ισοδύναμη με τη φύτευση ενός δάσους 1,5 φορές μεγαλύτερου από την έκταση του αεροδρομίου.     Επιπλέον, εκτός από το θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, η συνολική επένδυση θα έχει και θετικό οικονομικό αποτύπωμα (positive business case), συμβάλλοντας παράλληλα στη βιωσιμότητα των τοπικών κοινωνιών και βεβαίως στο αποτύπωμα της πόλης της Αθήνας ως κορυφαίου, βιώσιμου προορισμού.   Σημειώνεται ότι οι μετρήσεις των αποτελεσμάτων του ΔΑΑ για το 2026 θα παρουσιαστούν εντός του 2027.     Εκδήλωση ROUTE 2025 & Δηλώσεις   Η παρουσίαση για την ολοκλήρωση του προγράμματος «ROUTE 2025» πραγματοποιήθηκε στις 12/12/2025 στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών σε ειδική εκδήλωση με φόντο το φωτοβολταϊκό σύμπλεγμα συνολικής ισχύος 51,5 MWp, παρουσία του Επιτρόπου Μεταφορών & Τουρισμού, του Υπουργού Περιβάλλοντος & Ενέργειας, του Υπουργού Υποδομών & Μεταφορών, της Υπουργού Τουρισμού, εκπροσώπων του κλάδου των αερομεταφορών και του τουρισμού, της επιχειρηματικής κοινότητας, φορέων και  συνεργατών της αεροδρομιακής κοινότητας. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την ομιλία του Ακαδημαϊκού και Καθηγητή Γεωγραφίας και Κλιματολογίας, Χρήστου Ζερεφού, με τίτλο «Αερομεταφορές και Κλιματική Αλλαγή».   Ο συντονισμός της εκδήλωσης έγινε από τη δημοσιογράφο Σία Κοσιώνη.   Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, Μιχαήλ Κεφαλογιάννης, δήλωσε:    «Η απανθρακοποίηση στον αεροπορικό κλάδο δεν είναι επιλογή, αλλά αναγκαιότητα. Τα αεροδρόμια, ως πύλες προς τον κόσμο, έχουν την ευθύνη και τη δύναμη να γίνουν πρωτοπόροι της αλλαγής. Με στρατηγικό σχεδιασμό, συνεργασία και καινοτομία, μπορούμε να πετύχουμε έναν αεροπορικό τομέα που θα συνεχίσει να μας ενώνει, βελτιώνοντας παράλληλα τις συνθήκες της καθημερινότητας όλων μας.   Στον   Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, είμαστε πολύ υπερήφανοι για την ολοκλήρωση του «ROUTE 2025», 25 χρόνια νωρίτερα από τον στόχο που έχει τεθεί από τον αεροπορικό κλάδο».   Ο Διευθύνων Σύμβουλος (CEO) του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, Γιάννης Παράσχης, δήλωσε:   «Σήμερα είναι μια μέρα σημαντική, θα έλεγα ιστορική, για το αεροδρόμιό μας, αλλά και για την πόλη της Αθήνας. Τον Δεκέμβριο του 2019, δεσμευθήκαμε για την υλοποίηση του τολμηρού εγχειρήματος “ROUTE 2025”, με στόχο την επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, 25 χρόνια νωρίτερα από την κοινή ευρωπαϊκή δέσμευση των αεροδρομίων για το 2050.   Παρά τις εξαιρετικά κρίσιμες συνθήκες που αντιμετώπισε ο κλάδος μας την τελευταία πενταετία, μείναμε προσηλωμένοι στο πρόγραμμα και ολοκληρώσαμε, εντός του χρονικού στόχου, όχι μόνο τη μεγαλύτερη μονάδα αυτοπαραγωγής στην Ελλάδα, αλλά και όλες τις προϋποθέσεις που έθετε ο Οδικός Χάρτης μας “ROUTE 2025”.    Με την ολοκλήρωση πλέον του προγράμματος, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών καθίσταται πρωτοπόρος διεθνώς ως παράδειγμα βιώσιμης πρακτικής.   Παράλληλα, με την πεποίθηση ότι η καινοτομία και η συνέπεια σε θέματα περιβαλλοντικής βιωσιμότητας αποτελεί σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους ταξιδιωτικούς προορισμούς, υπηρετούμε σταθερά τον στόχο της ανάδειξης της Αθήνας ως κορυφαίου βιώσιμου προορισμού για  τους κατοίκους και τους επισκέπτες της».   Ο Υπουργός Περιβάλλοντος & Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, εκπροσωπώντας την Προεδρία της Κυβέρνησης, δήλωσε:   «Η μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών αποτελεί ευκαιρία για ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα, τεχνολογική πρωτοπορία, αλλά και για ένα καλύτερο μέλλον για τις επόμενες γενιές. Αξίζουν συγχαρητήρια στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών για την τεχνολογική του πρωτοπορία, με την οποία κατάφερε να πετύχει μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα, 25 χρόνια νωρίτερα. Πλέον, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών είναι το μοναδικό αεροδρόμιο στην Ελλάδα με Ουδέτερο Ισοζύγιο Άνθρακα από το 2016, με παραγωγή καθαρής ενέργειας εντός του αεροδρομίου, μέσω φωτοβολταϊκών και συστήματος αποθήκευσης σε μπαταρίες, για την κάλυψη του 100% των αναγκών του σε ηλεκτρική ενέργεια. Η υιοθέτηση λύσεων όπως η ενεργειακή αναβάθμιση των υποδομών, η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ηλεκτροκίνηση του εξοπλισμού επίγειας εξυπηρέτησης, η προώθηση βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων και η συνεχής παρακολούθηση και μείωση των άμεσων και έμμεσων εκπομπών, καθιστούν τη χώρα μας πρωταγωνιστή στην προσπάθεια επίτευξης του στόχου βιώσιμης ανάπτυξης».   Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστος Δήμας, δήλωσε:   «Ο ΔΑΑ έχει αναπτύξει εδώ και σχεδόν 25 χρόνια μια κουλτούρα περιβαλλοντικού μετασχηματισμού. Επιβραβεύουμε, σήμερα, το κορυφαίο βήμα αυτής της πορείας, καθώς το “ROUTE 2025” μεταμορφώνει το αεροδρόμιο σε ένα από τα ελάχιστα, διεθνώς, που επιτυγχάνουν πλήρη ενεργειακή αυτονομία από ανανεώσιμες πηγές, παραγόμενες εντός των εγκαταστάσεών του.   Αποτελεί μια τομή στις ελληνικές υποδομές αεροναυτιλίας και συνολικά, στο όραμα της χώρας μας για τη βιώσιμη ανάπτυξη.   Έργα, όπως το “ROUTE 2025”, πορεύονται παράλληλα με εθνικές δράσεις σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως:   •Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον εκσυγχρονισμό της αεροναυτιλίας, που περιλαμβάνει τεχνολογικές αναβαθμίσεις και διοικητική αναμόρφωση της ΥΠΑ και, •Η εφαρμογή του Κανονισμού ReFuelEU Aviation, από 1ης Ιανουαρίου 2024, του νέου πλαισίου για τη σταδιακή αύξηση χρήσης Sustainable Aviation Fuels (SAF). Η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτής της αλλαγής, μέσω της συνεργασίας παρόχων καυσίμων, αεροδρομίων και αεροπορικών εταιρειών.   Η μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών δεν είναι βάρος. Eίναι ευκαιρία. Και όταν αυτή η ευκαιρία αξιοποιείται με σοβαρότητα, σχέδιο και διορατικότητα, τότε γίνεται παγκόσμιο παράδειγμα».   H Υπουργός Τουρισμού, Όλγα Κεφαλογιάννη, δήλωσε:   «Ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών έχει αποδείξει διαχρονικά ότι η βιωσιμότητα βρίσκεται στον πυρήνα της στρατηγικής του. Εικοσιπέντε χρόνια νωρίτερα από τον ευρωπαϊκό στόχο για τα αεροδρόμια, το αεροδρόμιο της Αθήνας ηγείται των εξελίξεων με συνέπεια, διορατικότητα και σαφή δέσμευση προς το περιβάλλον και την κοινωνία.   H πρωτοβουλία «ROUTE 25» αποτελεί ορόσημο για τον μετασχηματισμό των μεταφορών και του τουρισμού προς ένα βιώσιμο, ανθεκτικό και περιβαλλοντικά υπεύθυνο μοντέλο ανάπτυξης».   Ο Επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού, Απόστολος Τζιτζικώστας, δήλωσε:   «Η απανθρακοποίηση δεν είναι βήμα πίσω. Είναι άλμα μπροστά. Ανοίγει νέες αγορές. Δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας. Επιταχύνει την καινοτομία. Και φέρνει την Ευρώπη ένα βήμα πιο κοντά σε ένα μοντέλο ανάπτυξης που είναι σταθερό και βιώσιμο. Τα αεροδρόμια που θα προσαρμοστούν πρώτα θα είναι τα αεροδρόμια που θα πρωταγωνιστήσουν αύριο. Τα κράτη μέλη που θα επενδύσουν τώρα θα είναι αυτά που θα παράγουν την τεχνολογία του μέλλοντος. Οι επιχειρήσεις που θα τολμήσουν θα είναι αυτές που θα κερδίσουν. Και σήμερα, το αεροδρόμιο Αθηνών μάς δείχνει τον δρόμο, ως ένα από τα πιο πρωτοπόρα αεροδρόμια στην Ευρώπη και ως οδηγός στη νέα εποχή των αερομεταφορών».   Ο Olivier Jankovec, Γενικός Διευθυντής του Airports Council International-Europe, δήλωσε:   «Η επίτευξη του στόχου ROUTE 2025 με την παράδοση και λειτουργία εγκαταστάσεων μηδενικών εκπομπών CO2 αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο που τοποθετεί τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών μεταξύ των κορυφαίων αεροδρομίων παγκοσμίως όσον αφορά την αποτελεσματική δράση για την  κλιματική αλλαγή και τη διαχείριση των εκπομπών άνθρακα. Αυτό είναι κάτι για το οποίο δεν πρέπει να είναι περήφανη μόνο η Ελλάδα, αλλά και η Ευρώπη. Η μείωση και η εξουδετέρωση του αποτυπώματος άνθρακα παραμένει η κορυφαία προτεραιότητα του κλάδου μας, καθώς δεν πρόκειται πλέον μόνο για την άδειά μας να αναπτυσσόμαστε, αλλά και για την άδειά μας να συνεχίσουμε να λειτουργούμε. Πρόκειται επίσης για την εξέλιξη των αεροδρομίων από κόμβους μεταφορών σε δυνητικά ενεργειακούς κόμβους. Γνωρίζω ότι αυτό το επίτευγμα αντιστοιχεί σε χρόνια πολύ σκληρής δουλειάς, οπότε,                              Ειλικρινή Συγχαρητήρια σε όλες τις εμπλεκόμενες ομάδες!»

κ. Γιάννης Παράσχης, Διευθύνων Σύμβουλος (CEO), Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών

κ. Μιχαήλ Κεφαλογιάννης, Πρόεδρος Δ.Σ. Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών

Το τελετουργικό της διαδρομής “ROUTE 2025” (2019-2025)

κ. Σταύρος Παπασταύρου, Υπουργός Περιβάλλοντος & Ενέργειας

κ. Χρίστος Δήμας, Υπουργός Υποδομών & Μεταφορών

κ. Όλγα Κεφαλογιάννη, Υπουργός Τουρισμού

κ. Απόστολος Τζιτζικώστας, Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Βιώσιμη Μεταφορά & τον Τουρισμό

Η συντονίστρια της εκδήλωσης δημοσιογράφος κα Σία Κοσιώνη, με τον κ. Olivier Jankovec, Director General, ACI EUROPE και τον κ. Γιάννη Παράσχη, Διευθύνων Σύμβουλο (CEO), Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών

Καθηγητής Χρήστος Ζερεφός, Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή, Πρόεδρος του Δ.Σ. του Διεθνούς Κοινού των Ακαδημιών, Επόπτης του Κέντρου Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας & Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών